Άρθρο του π. Παναγιώτη Καποδίστρια
στο επετειακό τομίδιο "ΖΑΚΥΝΘΟΣ Ωραία και μόνη...", που μόλις κυκλοφόρησε την 31η Δεκεμβρίου 2009 από τις εκδόσεις Έντυπο (σσ. 40-42)
Πολλές φορές βρισκόμαστε μπροστά στ’ αμείλικτα ερωτήματα, εάν τεκταίνονται σημαντικές δράσεις Πολιτισμού στη σύγχρονη Ζάκυνθο, εάν έχουμε το δικαίωμα να ελπίσουμε ότι κάτι κινείται ελπιδοφόρο και αναστάσιμο στην ακινησία του Μηδαμινού και Αμελητέου, που μάς περισφίγγει, καθώς τελειώνουμε ήδη την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα.
Πολλές οι εκτιμήσεις και μάλλον δυσοίωνες. Τα έχουμε ξαναπεί και ξαναγράψει σε άλλες παρεμφερείς ευκαιρίες. Το χειρότερο όμως και μάλλον επικίνδυνα μηδενιστικό είναι το να θεωρούμε, ότι όλα βρίσκονται και παραμένουν στο ναδίρ τους, δίχως καμιάν αναστατική προοπτική. Ναι, παραδέχομαι, ότι και ο γράφων έχει πολλάκις αναφερθεί στην δυσκολία των νεοΖακυνθίων να ξεπεράσουν το τουρισμικό σοκ, το οποίο υφίστανται κατά τις τρεις τελευταίες δεκαετίες με όλα του τα παρεπόμενα, αλλά δεν πρέπει να παραθεωρούμε, ότι εντέλει στον Πολιτισμό ισχύει το: ένας κούκος μπορεί να φέρει την Άνοιξη. Άλλωστε, το Πολύ και το Θαυμαστό των Πολιτισμών θεραπεύτηκε ανέκαθεν από τους μεμονωμένους Αφιερωμένους, οι οποίοι χαριτώθηκαν με την δυνατότητα πρόσληψης των κορυφαίων κατακτήσεων του Νου. Ο όχλος συνήθως αποκεφάλιζε τις εξέχουσες κεφαλές, μια και η λαιμητόμος νοοτροπία της ισοπέδωσης αποτελεί ασθένεια διαχρονική, μεταδοτική κι επανερχόμενη.
Μιλώ για εκείνους τους συμπολίτες μας (κατ’ ουσίαν μετριότητες ή νόες επηρμένους, ανέραστους έτσι κι αλλιώς), οι οποίοι ουδέποτε έχουν ν’ αρθρώσουν λόγο καλό για οποιονδήποτε και οτιδήποτε. Κουβαλώντας ένα σωρό επίφοβα συμπλέγματα (με επιφανέστερο εκείνο του «πεθερισμού»), σπεύδουν να στιγματίσουν την όποια προσπάθεια πασχίζει να δώσει χέρι βοήθειας για τη συλλογική μας έξοδο από τον πάτο του βαθιού πηγαδιού, όπου μάς έχει βαραθρώσει το αλλοπρόσαλλο κοινωνικο-οικονομικό σύστημα του καιρού μας και το οποίο μάς προξενεί -εκτός των πολλών άλλων- και αφυδάτωση πολιτισμική.
Προσωπικά δεν πτοούμαι από τη λιγοσύνη των Ολίγων που καμώνονται (συνήθως μεγαλόστομοι) ότι κατέχουν το Πολύ και το μοναδικά Σπουδαίο. Μετά από μια τριαντάχρονη οδοιπορία σε προσωπική πολιτισμική Μοναξιά και Ανεστιότητα, ψηφίζω -ως προς τον Πολιτισμό- αναφανδόν υπέρ της Ιδιωτείας!… Όχι, ότι όπου υπάρχει συλλογική προσπάθεια είναι τούτο αθέμιτο ή καταδικαστέο. Αλλά, να: Μόνος προς Μόνον ποιείς σημαντικότερα πράγματα, δημιουργείς τα ουσιώδη, λαξεύεις το εγώ σου ευκολότερα ώστε να μορφωθεί εύσχημος και ωραίος ο έσω άνθρωπος, καλυτερεύεις τα μύχια της ψυχής σου (έως και τον αυτοσπαραγμό, αν χρειασθεί) για χάρη της Ποιότητας.
Όλα τούτα δεν είναι εύκολη υπόθεση. Γι’ αυτό και (επειδή δεν είμαστε ούτε θεοί, μήτε θηρία, κατά Αριστοτέλην), συνήθως οι μικρόκοσμοι των προσωπικών μας ιδιωτειών έχουν την ανάγκη να συναντηθούν με κάποιους άλλους ομοιοπαθείς μικρόκοσμους κι ενίοτε να εκφέρονται συλλογικά. Ο καθείς κατά τις δυνάμεις του βέβαια και οι περισσότεροι του ενός σε μικρά σχήματα πολιτιστικής έκφρασης. Κάτι να γίνεται! Κάτι να γεννιέται κάθε μέρα!
Ομολογουμένως, δεν είναι πάντα κατορθωτές οι υψηλές πτήσεις, όμως και οι χαμηλές έχουν την δική τους αξία, διότι μάς επιτρέπουν να ξεφεύγουμε από τη νοοτροπία της χαμέρπειας και ν’ ανοίγουμε τα φτερά μας στον ορίζοντα. Όντως δεν είμαστε κατάλληλοι όλοι για όλα. Όμως, για να μνημονεύσω τον Διονύσιο Ρώμα (στ’ ανεπανάληπτα χρονογραφήματά του «Τα ζακυνθινά», εκδ. Βιβλιοπωλείου της «Εστίας» Ι.Δ.Κολλάρου και Σιας Α.Ε., Αθήνα 1983, σ. 72-75), όλοι χρειάζονται: Και οι «πανωλόγοι» και οι «χαμωλόγοι», όπως ακριβώς δηλαδή στο μάζεμα των ελιών: Και ’κείνοι που μαζεύουν ελιές πάνω στο λιόδεντρο και ’κείνοι που εργάζονται χάμω στη γη. Με άλλα λόγια, και ο Σολωμός και ο Τσιλιμίγκρας! Και ο Φώσκολος και ο Επισκοπόπουλος - Segur. Και ο Κουτούζης και ο Πελεκάσης! Τα παραδείγματα θα μπορούσανε να γίνουν αλυσίδα!… Που σημαίνει, ότι όλοι χωράμε στην Κιβωτό που θα μάς βγάλει (όσο και αν μάς βγάλει) από την κατακλυσμιαία Κατήφεια των ημερών μας!
Αντιγράφω Ρώμα: «Πανωλόγοι αυτοί που σκορπάνε τα παχιά λόγα σε πραγματείες σοφές, σε κύρια άρθρα, σε κοσμοϊστορικές προσλαλιές, σε ανακοινώσεις και τα ρέστα. Χαμωλόγοι οι αναλφάβητοι χωριάτες μου και η λεβεντομάνα κυρα-Μαρία. Πανωλόγοι ο Κάλβος, ο Παλαμάς, ο Σικελιανός… Χαμωλόγοι ο Πορφύρας, ο Μαλακάσης, ο… αλλά γιατί να σας κουράζω; Θεέ μου! Δώσε μου να ’χω να κάνω πάντα με χαμωλόγους! Είναι το αλάτι της γης!»
Ας μη γινόμαστε, λοιπόν, μικρόψυχοι για το όποιο έστω μικρό Καλό (αλλά Καλό) γεννιέται στον τόπο μας. Δεν κινδυνεύουμε από αυτό, αφού εντέλει τα πολλά μικρά συνθέτουν το Μεγάλο! Την πανδημία του Τίποτα να φοβόμαστε, τον κατεξοχήν αυτόν κίνδυνο, που επαπειλεί πλέον το μικρό μας νησί. Αυτόν ας αποφύγουμε!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου